Казакстан

Казакстан

мазмуну 1.Географиялык абалы 2.Таблица 3.Борбор шаары 4.Калкы

Географиялык абалы Казакстан Орто Азия менен Орусиянын ортосунда жайгашкан 2.727.300 km² аянт жерге ээ болуп, дүйнө жүзүндө аянтынын чоңдугу боюнча тогузунчу орунда турат. Түндүгүнөн Орусия, түштүгүнөн Түркмөнстан, Өзбекстан жана Кыргызстан, чыгышынан Кытай эл республикасы менен чектеш.

Эгемендүүлүк күнү 16-декабрь 1991-жыл( СССРден) Расмий тили казакча (улуттук), орусча (расмий) Борбор шаары Астана Ири шаарлар Алматы, Астана, Чымкент, Караганды Башкаруу формасы Президенттик республика Президент Премьер-министр ПарламентСенатынынтөрагасы ПарламентМажилисининтөрагасы Нурсултан Назарбаев[1] Карим Масимов Касым-Жомарт Токаев Нурлан Нигматулин Аянты • Жалпы • Суу бетинин %. 9-чу - дүйнөдө 2 724 902 км² 1,5 Калкы • Бааланган (2014) • Жыштыгы ▲17 308 673адам(63-чи) 6,3 ад./км²

Астана Астана (каз. Астана — Казакстандын борбор шаары (Бештин айынын 10, 1997-жылы), 2009-жылдвны 1-Баш оона айында калкынын саны 665,8 миңге барабар. Өлкөдөгү үч эң ири шаарлардын тизмесинде 3-чү (Алмата менен Чымкент шаарларынан кийин). Астанын мурунқу аттары - Акмолинск (1830-1961),Целиноград (1961-1992), Ақмола (1992-1998). Астана Ишим дарыянын нугунда, Нурага жакын жерде, жайгашкан.

Бүгүнкү күндө Астана бул 200 чакырымдан ашкан аянты менен өтө ири шаар. 1999-жылы ЮНЕСКОнун чечими менен Астана "Дүйнөнүн шаары" наамы берилген. Борбор шаар болгондон жана "Астана - жаңы шаар" атту өзгөчө үнөмдүк (экономикалық) майдан уюштурулгандан соң шаарда бир канча жаңы-заманбап архитектурдук мекемелердин қурулуш долбору иш жүзүнө ашырыла баштаган. Калктын саны 270 миңден (1996) 600 миңге (2006) өскөн. Борбор шаар наамына карабастан Казакстандын мурунқу борбору, Алмата, азыркыга чейин инфраструктуралык мүмкүнчүлүктөрү боюнча Астанадан кем эмес. Азырқы учурда Алмата "Түштүк борбор" бейрасмий наамга ээ.

Ири шаарлары Алматы, Астана, Караганды, Шымкент, Семей, Тараз, Актөбе, Актау, Байконыр жана Түркстан. Өлкөдө жайғашқан көлдөр жана Маанилүү дарыялар Балхаш көлү, Арал көлү. Иле дарыясы, Иртыш дарыясы,  Ишим дарыясы, Урал (Жайык) дарыясы.

Калкы Көз карандысыздыгына чейин, тагыраак айтканда 1989-жылкы каттоодо элинин саны 16.464.000 адам болсо, 2006-жылкы каттоодо бул көрсөткүч 1.164.000ге кыскарып, 15.300.000 адамды түзгөн. Бүгүнкү күндө Казакстан дүйнөдө калкынын саны боюнча 62-орунда турат. Казакстанда этникалық топтордун саны: казактар 64.6%, орустар 22.3%, украиндер 1.9%,өзбектер 3%,[5] татарлар 1.5%, уйгурлар 1.5%, немистер 1,4%.